خسارت تصادف | تصادف رانندگی | قوانین خسارت از بیمه

بازیافت خسارت و دیه از مقصر حادثه در تصادفات رانندگی | نحوه گرفتن خسارت تصادف

بیمه خودرو از جمله رایج‌ترین بیمه‌ها است که امروزه مردم با آن سروکار دارند. حادثه اتومبیل چیزی است که تقریباً هر روز موارد متعدد و قابل‌توجهی از آن رخ می‌دهد؛ به همین خاطر قانون‌گذار برای حمایت از زیان‌دیدگان حوادث رانندگی، بیمه مسؤولیت مدنی صاحبان خودرو را اجباری کرده و با تصویب قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به اشخاص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه در سال ۱۳۹۵ تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری اعم از خودرو، موتور سیکلت و … را ملزم به اخذ بیمه‌نامه از شرکت‌های بیمه کرده است.

به طور کلی مطابق قانون مذکور، شرکت‌های بیمه‌گر مکلف هستند کلیه خساراتی که بر اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه به اشخاص ثالث وارد می‌شود (اعم از خسارت بدنی و مالی تا سقف معیّن) را جبران و پرداخت نمایند و بابت خسارات پرداخت شده، حق رجوع به اشخاص ثالث را ندارند، اما در خصوص راننده مقصر حادثه، صرفاً خسارت بدنی (دیه) قابل جبران بوده و خسارت‌های مالی، در صورتی که راننده مقصر حادثه، قبل از وقوع حادثه نسبت به اخذ «بیمه بدنه» خودرو اقدام کرده باشد، تا سقف مشخص در بیمه‌نامه، قابلیت جبران دارند.

در صورت وقوع حادثه رانندگی، شرکت‌های بیمه‌گر مکلف هستند بدون هیچ شرط و اخذ تضمین، خسارت زیان دیده را پرداخت نمایند و پس از آن به قائم مقامی زیان دیده از طریق مراجع قانونی برای بازیافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده به «شخصی که موجب خسارت شده»، مراجعه کنند. مواردی که به موجب قانون، شرکت‌های بیمه‌گر می‌توانند برای بازیافت و ریکاوری خسارت پرداختی به مسبب حادثه رجوع کنند عبارت اند از:

• اثبات عمد مسبب حادثه در ایجاد حادثه نزد مراجع قضایی
• رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه که به تأیید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.
• در صورتی‌که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.
• در صورتی که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
• در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت که به استناد گزارش تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه، علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثه ساز باشد. (مصادیق و عناوین تخلفات رانندگی حادثه ساز به موجب ماده ۷ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۰۸ تعیین می‌شود.)

در موارد اول تا سوم، بیمه‌گر هر مقدار از خسارتی که پرداخت کرده باشد را به هر میزان (بخشی یا کل خسارت) می‌تواند از مسبب حادثه مطالبه و وصول نماید، اما در مورد چهارم بیمه‌گر در اولین حادثه ناشی از تخلف حادثه ساز راننده مسبب حادثه، در طول مدت بیمه‌نامه معادل دو و نیم درصد (۲/۵%) از خسارت‌های بدنی و مالی پرداخت شده را می‌تواند وصول نماید و در دومین حادثه معادل پنج درصد (۵%) و در سومین حادثه و حوادث بعد از آن معادل ده درصد (%10) از خسارت‌های بدنی و مالی پرداخت شده را می‌تواند مطالبه و وصول نماید.

مطابق کدام قانون شرکت بیمه از راننده مقصر، خسارتی که پرداخت شده است را مطالبه می‌کند؟

بر اساس مواد ۱۴ و ۱۵ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به اشخاص ثالث بر اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵، شرکت بیمه می‌تواند به راننده مقصر حادثه رجوع و خسارات پرداخت شده را مطالبه کند.

شرکت بیمه شخص ثالث چه میزان از خسارت پرداختی را می‌تواند مطالبه کند؟

با توجه به شرایط مختلفی که در مقاله توضیح داده شد می‌تواند بخشی یا کل مبلغ و یا درصدی از خسارت را بازیافت نماید.

در چه مواردی مقصر حادثه در نهایت مکلف به پرداخت خسارت مالی و دیه تصادف به شرکت بیمه می‌شود؟

• اثبات عمد مسبب حادثه در ایجاد حادثه نزد مراجع قضایی
• رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه که به تأیید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.
• در صورتی‌که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.
• در صورتی که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
• در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت که به استناد گزارش تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه، علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثه ساز باشد.

نکات مهم درخصوص دریافت خسارت تصادف در تصادفات رانندگی:

• دقت کنید که در حوادث رانندگی، اصل بر این است که شرکت بیمه مسؤول پرداخت خسارت تصادف و دیه بوده و حق رجوع به مقصر حادثه را ندارد مگر در موارد معیّنی که در قانون آمده است.
• در صورتی که خودروی مسبب حادثه، فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر باشد، دیه توسط صندوق تامین خسارت‌های بدنی پرداخت و این صندوق برای بازیافت وجوه پرداختی، می‌تواند در هر حال به مسبب حادثه رجوع کند.
• برای جلوگیری از رجوع بیمه‌گر پس از پرداخت خسارت، راننده در درجه اول باید خودروی خود را تحت پوشش بیمه شخص ثالث با پوشش خسارت مالی مناسب قرار بدهد و پس از آن از انجام موارد چهارگانه رجوع بیمه‌گر به مقصر حادثه، بپرهیزد.
• مطابق رأی وحدت رویه شماره ۸۰۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور، بیمه‌گر مسئولیتی برای پرداخت خسارت بدنی به راننده مسبب حادثه فاقد گواهینامه رانندگی از محل بیمه‌نامه شخص ثالث ندارد، بنابراین در این مورد بازیافت دیه هم موضوعیتی ندارد.
• به طور کلی به علت مواد و مقررات مختلف قانونی و تخصصی بودن موضوع، مشورت با وکیل متخصص کانون وکلای دادگستری در زمینه دریافت خسارت تصادف در تصادفات رانندگی توصیه می‌شود.

منبع: قوانین