انتقال مال غیر چیست | مجازات انتقال مال غیر

تعریف انتقال مال غیر

انتقال مال غیر از جمله‌ی مهمترین جرایم مالی است؛ که قانونگذار ضمن جرم انگاری، آن را در زمره‌ی کلاهبرداری به حساب آورده است. انتقال مال غیر، زمانی رخ می‌دهد که فردی مال شما را بدون اذن و اجازه‌ی شما مورد معامله قرار داده و به دیگری منتقل نماید؛ خواه از این راه منفعتی نصیب فروشنده شود یا خیر. ماده‌ی 1 قانون مجازات انتقال مال غیر بیان می‌دارد:

«کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند، کلاهبردار ‌محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم می‌شود. ‌و همچنین است انتقال‌گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال‌دهنده باشد».

عدم تاثیر باطل یا غیرنافذ بودن معامله در تحقق جرم

1. آیا عدم نفوذ، بطلان معامله، انفساخ، فسخ یا تنفیذ مالک در عدم تحقق جرم تاثیرگذار است؟

بزه انتقال مال غیر فارغ از وضعیت معامله اعم از اینکه باطل، صحیح یا غیر نافذ باشد واقع می‌شود و مجرم نمی‌تواند با بیان اینکه معامله‌ی وی از اساس باطل است از مسئولیت کیفری بگریزد.

شرط بودن انتقال حقوقی

1. آیا منظور از انتقال، انتقال فیزیکی است یا انتقال حقوقی؟

منظور از انتقال در جرم انتقال مال غیر، انتقال حقوقی است. به عبارت دیگر برای تحقق این جرم لزوما باید معامله‌‌ای وجود داشته باشد و صرف جابه‌جایی فیزیکی وجوه نقد یا سایر اموال منقول موجب تحقق این جرم نمی‌شود.

تعلق مال موضوع جرم به دیگری

شرط اساسی این جرم، تعلق مال به دیگری است. بنابراین حتی اگر فردی با تصور اینکه مال مورد معامله متعلق به دیگری است اقدام به معامله نماید؛ اما بعدا کاشف به عمل آید که مال به نحوی (مثلا از طریق به ارث رسیدن) متعلق به خودش می‌باشد، جرم انتقال مال غیر محقق نمی‌شود.

انتقال غیرقانونی اموال مشاع

مطابق رویه‌ی قضایی محاکم ایران، چنانچه فردی مال مشاع را بدون اجازه‌ی شریک خود به دیگری منتقل نماید، مرتکب این جرم گردیده است و مشاع بودن مال، تاثیری در عدم تحقق جرم ندارد.

لزوم انتقال عین یا منفعت

موضوع جرم انتقال مال غیر، عین یا منفعت متعلق به غیر است. بنابراین از آنجایی که در عقد اجاره، منافع ملک به دیگری منتقل می‌گردد، اجاره دادن مال متعلق به غیر مشمول جرم انتقال مال غیر است. در نقطه‌ی مقابل چنانچه فردی، مال دیگری را بگذارد، از آنجایی که در رهن، نه خود ملک و نه منفعت آن به دیگری منتقل نمی‌شود، مرتکب انتقال مال غیر نشده است

 انتقال با سند عادی نسبت به ملکی که سند رسمی دارد

چنانچه فردی نسبت به ملکی که برای آن سند رسمی تنظیم شده است، مبایعه‌نامه عادی تنظیم نماید، مرتکب این جرم شده است. به عبارت دیگر اهمیتی ندارد که سابقا برای ملک موضوع انتقال، سند رسمی به نام دیگری تنظیم شده باشد یا خیر.

 قابل گذشت بودن جرم انتقال مال غیر

ماده‌ی 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 این جرم را جرمی قابل گذشت می‌داند. برخلاف کلاهبرداری که تنها درصورتی قابل گذشت می‌باشد که ارزش مال مورد کلاهبرداری بیش از 100 میلیون تومان باشد، جرم انتقال مال غیر مطلقا و فارغ از ارزش مال موضوع جرم قابل گذشت است.

تفاوت انتقال مال غیر با معامله‌ی معارض

ماده‌ی 117 قانون ثبت اسناد و املاک کشور بیان می‌دارد:«هرکس به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین یا منفعت مالی (‌اعم از منقول و یا غیرمنقول) حقی به شخص یا اشخاص داده و بعد ‌نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی، معامله یا تعهد معارض با حق مزبور بنماید به حبس با اعمال شاقه از سه تا ده سال محکوم خواهد شد».

در جرم معامله‌ی معارض «مالک» ملک خود را به بیش از یک نفر می‌‌فروشد. بنابراین در این جرم اولا شرط است که معامله‌کننده، مالک مال باشد و ثانیا ملک خود را دو بار به دو شخص متفاوت فروخته باشد، برخلاف انتقال مال غیر که معامله‌کننده نباید مالک مال باشد.

منبع: قوانین